Dạo gần đây, mình thường có cảm giác như bị mắc kẹt trong chính cuộc sống của mình. Mỗi sáng mở mắt ra, điện thoại reo, lịch học dày kín cả tuần, phải đi làm để kiếm tiền sinh hoạt, những trách nhiệm phải hoàn thành, nhưng giữa tất cả những thứ đó, có một khoảng trống mơ hồ cứ lớn dần.
Cảm giác đó không phải là buồn, cũng chẳng hẳn là cô đơn. Nó giống như một lớp sương phủ lên nhận thức của mình: mờ ảo, không hình thù, không tên gọi. Mình biết, nhiều người trẻ cũng đang cảm thấy giống vậy, một trạng thái lửng lơ giữa “sống” và “tồn tại”.
Có lẽ, đây là thứ người ta gọi là khủng hoảng hiện sinh.
Xem thêm: Khủng hoảng hiện sinh là gì? Dấu hiệu và cách vượt qua hiệu quả
Khi cuộc sống có vẻ “ổn” mà lòng lại chẳng yên
Mình có một người bạn, mọi người thường bảo cậu ấy là “người may mắn”. Tốt nghiệp trường danh tiếng, có việc làm ở công ty nước ngoài, lương cao, nhà không bắt lo toan gì nhiều. Nhưng một lần đi uống cà phê, cậu ấy nói với mình:
“Tui thấy sợ… sợ một ngày nhìn lại, mới nhận ra mình chưa từng thật sự sống.”
Mình nhớ lúc đó, hai đứa im lặng rất lâu. Mọi thứ xung quanh vẫn vận hành như tiếng xe, tiếng người nói chuyện, tiếng nhạc quán bật nho nhỏ, chỉ có trong lòng mình, có một điều gì đó chùng xuống. Vì mình hiểu cảm giác đó quá rõ.
Có những ngày, mình làm việc rất chăm chỉ, hoàn thành mọi việc trong danh sách “việc phải làm”, nhưng cuối ngày lại thấy trống rỗng. Mình tự hỏi: Mình đang sống vì ai? Đang làm việc vì điều gì? Nếu ngày mai không còn nữa, liệu những điều này có còn quan trọng không?
Đôi khi, khủng hoảng hiện sinh không đến từ thất bại, mà đến từ việc ta không thấy ý nghĩa trong cả thành công.
Khủng hoảng hiện sinh: Khi mọi thứ đều có vẻ đúng, trừ cảm xúc của mình
Người ta nói rằng thế hệ mình là thế hệ có nhiều cơ hội nhất: được học, được đi, được lựa chọn. Nhưng cũng chính vì có quá nhiều lựa chọn, nên bọn mình dần đánh mất phương hướng. Giống như đứng giữa ngã tư với hàng chục con đường, mỗi con đường đều rực rỡ, nhưng không có tấm biển nào chỉ rằng đâu là con đường của mình.
Mình từng thử rất nhiều thứ: viết, vẽ, học ngoại ngữ, làm nội dung… Có lúc thấy hào hứng, có lúc lại chán nản đến mức chẳng muốn đụng vào gì. Mình tự hỏi: Liệu đây có phải là “đam mê” thật sự không? Hay chỉ là mình đang cố tìm thứ gì đó để lấp vào khoảng trống trong lòng?
Rồi mình nhận ra: Đôi khi, chúng ta không cần biết ngay “mục đích sống” của mình là gì. Có thể chỉ cần biết hôm nay mình muốn sống thế nào và cố gắng sống như thế.
Nhưng nói thì dễ, làm thì khó. Bởi xã hội luôn hối thúc ta phải có “định hướng”, “kế hoạch 5 năm”, “mục tiêu cụ thể”. Còn ai không có, sẽ dễ bị coi là “lạc lối” và bị mắc kẹt trong khủng hoảng hiện sinh. Nhưng có ai hỏi, nếu hướng đi đó không phải của mình, thì dù có đi đúng kế hoạch, liệu ta có hạnh phúc không?
Mình từng nghĩ trưởng thành là biết tất cả câu trả lời
Giờ thì mình hiểu, trưởng thành thật ra là học cách sống với những câu hỏi không có lời đáp.
Có thời gian, mình rơi vào giai đoạn khủng hoảng nặng. Mình cảm thấy mọi thứ đều vô nghĩa, từ công việc, các mối quan hệ, thậm chí cả những niềm vui nhỏ. Mỗi đêm, mình cứ trăn trở: “Rốt cuộc mình là ai? Mình sinh ra để làm gì?”
Rồi một hôm, khi ngồi trong quán nhỏ, nhìn dòng người qua lại, mình bỗng nghĩ: Có lẽ không ai trong chúng ta thực sự biết câu trả lời. Nhưng điều đó không có nghĩa là ta vô nghĩa. Bởi ý nghĩa không phải là thứ tìm thấy, mà là thứ mình tạo ra.
Một người có thể thấy ý nghĩa trong việc chăm sóc mèo hoang. Một người khác thấy ý nghĩa trong việc nuôi dạy con. Một người khác nữa tìm thấy nó trong việc sáng tạo, chia sẻ, hoặc đơn giản là sống tử tế.
Mình không cần phải “vĩ đại” để cuộc đời có ý nghĩa. Chỉ cần mỗi ngày, mình làm điều gì đó khiến lòng nhẹ hơn một chút, thế là đủ.
Có những ngày, mình chỉ muốn “bỏ hết khỏi cố gắng nữa!”
Mình biết, nghe hơi lạ. Nhưng có lẽ bạn hiểu cảm giác này: khi tâm trí quá mệt, khi thế giới đòi hỏi quá nhiều, và ta chỉ muốn tạm dừng lại, ngồi thở.
Khủng hoảng hiện sinh thường khiến mình cảm thấy… mất kết nối. Mất kết nối với bản thân, với người khác, và với cả niềm tin. Mình từng nghĩ mình là người mạnh mẽ, nhưng rồi có những ngày, chỉ cần một câu nói vu vơ cũng khiến mình thấy muốn biến mất. Có lần, mình đọc được một câu:
“Không phải ta sợ từ bỏ, mà là ta sợ sống mà không có lý do.”
Câu đó như một nhát cắt, sâu mà thật.
Mình không sợ sống, mình chỉ sợ sống mãi trong trạng thái trôi nổi, không biết mình đang hướng về đâu. Nhưng chính lúc ấy, mình cũng hiểu: đôi khi, việc không biết đường đi là một phần của hành trình.
Không ai luôn biết mình muốn gì. Không ai luôn ổn.
Khi mình học cách chấp nhận “sự không biết”
Ngày trước, mình luôn nghĩ: phải hiểu rõ bản thân thì mới sống đúng. Nhưng giờ, mình lại tin rằng: chúng ta thay đổi mỗi ngày, nên việc “hiểu rõ hoàn toàn” là điều không thể.
Khủng hoảng hiện sinh, thực ra, là dấu hiệu của việc ta đang tỉnh thức hơn. Là khi ta không còn sống theo quán tính, mà bắt đầu đặt câu hỏi. Là lúc ta nhìn thấy sự mong manh của kiếp người, và bắt đầu tự hỏi: “Vậy thì, mình thật sự muốn sống thế nào?”
Mình bắt đầu học cách sống chậm hơn, cảm nhận kỹ hơn. Khi uống một tách cà phê, mình không bật điện thoại. Khi gặp bạn, mình thật sự lắng nghe. Khi buồn, mình không cố “tích cực hóa” mọi thứ, mà cho phép bản thân buồn một cách chân thành.
Thật kỳ lạ, chính khi mình ngừng cố gắng tìm ý nghĩa, mình lại bắt đầu cảm nhận được ý nghĩa.
Những điều mình rút ra từ khủng hoảng hiện sinh
Khủng hoảng hiện sinh không phải là dấu chấm hết. Nó là dấu phẩy. Là khoảnh khắc ta dừng lại để hít thở, để soi chiếu lại mình.
Từ những ngày bế tắc nhất, mình học được vài điều:
- Thứ nhất, không sao nếu mình chưa có câu trả lời. Cuộc sống không phải bài trắc nghiệm cần chọn đúng đáp án.
- Thứ hai, đừng tin rằng ai đó đang “ổn hơn mình”. Mỗi người đều đang vật lộn với câu hỏi riêng.
- Thứ ba, đôi khi chỉ cần sống sót qua một ngày cũng đã là một chiến thắng.
- Và cuối cùng, khủng hoảng không đến để phá hủy ta, mà để khiến ta nhìn lại chính mình rõ hơn.
Mình không còn muốn “vượt qua” khủng hoảng hiện sinh nữa
Vì thật ra, nó không phải thứ để vượt qua, mà là thứ để đi cùng. Nó giống như một người bạn kỳ lạ, hay hỏi những câu khó, nhưng nhờ vậy, mình mới học cách thành thật hơn với bản thân.
Mỗi khi cảm thấy lạc lõng, mình tự nhủ: “Đây không phải dấu hiệu mình sai đường, mà là mình đang học cách bước đi bằng chính đôi chân của mình.”
Có thể mình chưa biết mình là ai. Nhưng mình biết, mình đang cố gắng sống tử tế, đang học cách yêu thương, đang đi tìm những điều khiến trái tim mình rung động. Và có lẽ, chừng đó đã đủ để cuộc đời này có ý nghĩa.
Kết lại, khủng hoảng hiện sinh không chỉ là nỗi hoang mang của tuổi trẻ, mà là một phần tự nhiên của con người. Mình tin rằng, ai cũng phải ít nhất một lần trải qua nó, như một cơn mưa rào khiến ta lạnh, ướt, nhưng cũng làm rửa sạch lớp bụi của những niềm tin cũ.
Sau mỗi cơn mưa ấy, ta có thể chưa biết rõ con đường phía trước, nhưng ít nhất, ta biết mình đang sống, ta thật sự sống, dù còn lạc lối, dù còn chông chênh. Và đôi khi, chỉ cần như vậy thôi, cũng đã là một điều kỳ diệu.
“Một cuộc đời chỉ thật sự bắt đầu khi ta dám đối diện với câu hỏi: Mình sống để làm gì?”
– trích nhật ký của một người trẻ đang học cách hiểu chính mình.
Bài viết được chia sẻ bởi: NTers Sứa
- Nếu bạn yêu thích viết lách, viết nhật ký, viết truyện, hãy tham gia nhóm NTers Community: Tham gia tại đây.
- Xem thêm: Những đứa trẻ thiếu tình thương tự thương chính mình
- Xem thêm: Red Flag là gì? Cách xây dựng nhân vật Red Flag ấn tượng
